TOPRAKKALE İLÇE TARİH
Milattan önce 17-16. yüzyılda Çukurovalılar güneydoğudan gelen göç dalgalarından korunmak için bir krallık kurmuşlardır. Geçmişte Kizvatno diye anılan bu krallık M.Ö. 12. yüzyılın sonlarında Hitit devleti ve denizci kavimler tarafından çökertildi. Daha sonraM.Ö.612’de Kilikyalılar kurulmuştur.
1071 Malazgirt Savaşı ile Türkler Anadolu’ya hızla yayılmışlar ve Anadolu’yu Türk yurdu yaparak, 11. yüzyılda Çukurova’ya yerleşmiştir. Türk komutanlarından aynı zamanda Anadolu Selçuklu Devleti’nin de kurucusu olan Süleyman Şah, 1082 yılında Kilikya ‘ya inerek Çukurova’yı tamamen fethetmiştir.. Haçlı seferleri sırasında da Çukurova’da Kilikya Ermeni Prensliği kurulup varlığını sürdürmüştür.
14.yüzyıldan itibaren Mısır Memlukluları’na ve onlara bağlı olan Ramazanoğulları idaresine geçen bölge, bu dönemde imar edilmiştir.1608 yılında Ramazanoğulları’nın Osmanlı Egemenliğine girmesiyle bölge de Osmanlı sınırlarına katılmıştır.
19. yüzyılın ilk yarısında Osmanlı Devleti’ne isyan eden Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa tarafından bölge istila edilmiştir. 1833 Kütahya Anlaşması ile bölge Mısır’a bağlanmış ise de 1840 Londra Anlaşması ile yeniden Osmanlı idaresine geçmiştir. Toprakkale İlçesi de Osmanlı idaresi altındaki Cebel-i Bereket vilayetinin içinde yer almıştır.
Toprakkale, Kurtuluş Savaşı sırasında da önemli bir rol oynamıştır. Toprakkale’nin stratejik konumundan dolayı, itilaf devletleri 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesine dayanarak güvenliklerini tehdit ettiği gerekçesiyle bölgeyi işgal etmiştir. Bölgeyi ilk işgal eden devlet İngilizler’dir. İngilizlerin bir aylık işgalinden sonra daha önce yapılan protokol gereği bölge
Fransızlar’a terk edilmiş, Fransızlar da Toprakkale’yi karargah olarak kullanmıştır. Fransız işgali sırasında halk işgale tepki göstererek, Kuva-yı Milliye çetelerine çeşitli yardımda bulunmuş ve ilçe 29 Aralık 1921’de düşman işgalinden kurtulmuştur.
Daha önce Adana’ya bağlı Osmaniye ilçesinin bir kasabası olan Toprakkale, 24 Ekim 1996 tarih ve 4200 sayılı kanun ile Osmaniye’nin Türkiye Cumhuriyeti’nin 80. ili haline getirilmesiyle ilçe olmuş ve Osmaniye iline bağlanmıştır.
Toprakkale adını, kendi sınırları içerisinde bulunan kaleden almıştır. Osmaniye ilinin güneybatısında bulunan Toprakkale İlçesi; güneyde Hatay, batıda Adana, doğu ve kuzeyinde Osmaniye ili ile çevrilidir.
İlçede Akdeniz iklimi görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Karaçay ilçenin en önemli ve tek akarsuyudur. Sulamada kullanılan ve Akdeniz’e dökülen Karaçay’ın taşıdığı su miktarı genelde yetersiz olup, mevsimlere göre değişmektedir.
Merkez: Dağıstan, Göçmenler, Karataş, Kışla, Kumarlı, Tepe ve Fatih Sultan Mehmet mahallesi. Tüysüz: Cumhuriyet ve Fatih mahallesi
İlçe merkezi 100 hektarlık alan üzerinde olup, Tüysüz beldesi ise 13.386 dekarlık bir alana yerleşmiştir.
Birbirleriyle kan bağı bulunan geniş ailelerden oluşan nüfus yapısına sahiptir. Fakat ilçe verdiği göçün yanı sıra azımsanmayacak ölçüde doğu illerinden de göç almıştır. Geleneksel hareketler olan düğün, cenaze vb. dışında sosyal hareketlilik gözlenmez. İlçede 3560 yeşilkartlı bulunmaktadır.
İlçenin başlıca geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Tarım ürünü olarak en çok buğday, mısır, soya ve yer fıstığı yetiştirilir. Yağlı bitkiler, turunçgiller, sebze, meyve ve zeytin ekimi de yapılmaktadır. Koyun, keçi, sığır,hindi ve tavuk ilçede beslenen başlıca evcil hayvanlar olup, arıcılık da gelişmektedir.
Toprakkale, Adana-Osmaniye-Gaziantep Otoyolu, Osmaniye- Adana- Gaziantep D-400 karayolu, Hatay-Toprakkale D-817 karayolunun çevrelediği, Haydarpaşa- Bağdat demiryolunun geçtiği bir noktada olup Osmaniye iline 8 km. mesafededir. Akdeniz’le bağlantısı olup, sahile uzaklığı 23 km; rakımı ise 123’ tür.
TOPRAKKALE İLÇE EKONOMİ
EKONOMİK DURUM:
Toprakkale’de ekonomik hayat çok canlı değildir. İlçede tarım ve hayvancılık önemli gelir kaynaklarıdır.
İlçemiz sınırları içinde bulunan Organize Sanayi Bölgesinde tüm altyapı çalışmaları tamamlanmıştır.
Organize Sanayi Bölgesinde toplam 128 adet parsel olup, bunun 125 adedi tahsis edilmiştir. Faaliyette bulunan tesis adedi 76, Proje aşamasında 13 adet tesis ve inşaatı devam eden 19 adet tesisi olup, bu işletmelerde toplam 6289 kişi istihdam edilmektedir.
Üretim alanına göre işletme tablosu ve parsel dağılımı çizelge (6) da gösterilmiştir.
45.000 dekar sulu, 23.103 dekar kuru olmak üzere toplam 68.103 dekar alanda yapılan tarım çalışmaları neticesinde elde edilen ürünlerin geliri ilçe gelirinin de büyük bölümünü oluşturur. Başlıca tarım ürünü olarak sulu arazide çoğunlukla birinci ürün olarak buğday, 2. ürün olarak mısır, soya ve yer fıstığı ekilmektedir. Bunun yanında narenciye ve sebze üretimi de yapılmaktadır. İlçenin ziraat durumu çizelge (7)’de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.
Hayvancılık da ekonomik faaliyetin önemli bir bölümünü teşkil eder. Bilhassa süt üretimi bir çok ailenin geçim kaynağıdır. Büyükbaş hayvancılık, küçükbaş hayvancılık ve kümes hayvancılığı yaygındır. Hayvancılık faaliyetleri çizelge (8)’de gösterilmiştir.
Toprakkale Kalesi’nin yerli ve yabancı turizme hitap edecek tesislerden yoksun olması ve kale dışında ilçede önemli turistik değerlerin bulunmaması nedeniyle turizm geliri yok denecek kadar azdır
.İlçenin ticari faaliyetleri genellikle günlük ihtiyaca yönelik iç ticarettir. İl’in çok yakın olması ve halkın bir çok ihtiyacını oradan temin etmesi ticari faaliyetin gelişmesini engellemiştir. 2010 yılı Haziran ayı itibariyle 141 gerçek usulde, 162 basit usulde mükellef bulunmakta olup, ayrıca 33 adet şirket, 8 kooperatif bulunmaktadır. 2010-Haziran ayında tahakkuk eden toplam vergi miktarı 2.066.591,01 TL olup, bu miktarın 814.445,03 TL’si tahsil edilmiştir. (% 39,41) 1993 yılında çalışmaları başlatılan ve 100
hektar alanda kurulması planlanan Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi’nin Büyük Tüysüz Köyü arazisindeki bir alana kuruluyor olması ildeki ilk ekonomik gelişmelerin de Toprakkale ilçesinden başlayacağının göstergesidir.
İlçede; 1 banka şubesi , 2 tarım kredi kooperatifi şubesi ve 2 adet motorlu taşıyıcılar kooperatifi vardır. Haftada bir gün ilçe merkezinde pazar kurulmaktadır.
TOPRAKKALE İLÇE YEMEKLERİ
YÖRESEL YEMEKLERİMİZ
İÇLİ KÖFTE
Malzemeler
İçi İçin:
½ Kg Yağlı Kıyma
5 Adet Soğan (ince doğranmış)
1 Çay Kaşığı Karabiber
1 Çay kaşığı Pulbiber
100 gr Ceviziçi
1 Paket Margarin
Yeterince Tuz
Dışı İçin:
½ Kg İki Kere Çekilmiş Yağsız Kıyma
250 gr İnce Bulgur
Biraz Tuz
1 Adet Rendelenmiş Soğan
1 Tatlı Kaşığı Salça
Sos İçin:
1 Çorba Kaşığı Margarin
1 Tatlı Kaşığı Salça
1.5 Su Bardağı Su
Tuz
Yemeğin Tarifi
Önce içli köftenin içini hazırlayalım. Bir tencerede yağ tuz soğan ve kıymayı kavuralım. Soğanlar sararınca biberleri ve ceviz içini ilave edelim. Bir müddet hepsini kavuralım. Daha sonra ocaktan indirip soğumaya bırakalım. Şimdi dış malzemeyi hazırlayalım. Tüm malzemeyi karıştıralım. Karışımı macun kıvamına gelinceye kadar yoğuralım. (Yoğururken elinizi suyla sürekli ıslatın)
Dış eti ceviz büyüklüğünde parçalara ayıralım. Şekilde gördüğünüz gibi dış eti elinizle içi oyuk yuvarlak haline getirelim.
Donmaya bıraktığımız iç malzemeden fındık büyüklüğünde parçalar alıp içine koyalım ve yuvarlayıp kapatalım. Tencerede yağı eritelim. Salça ve su ilave edelim. Kaynayınca tuz ekleyip köfteleri 5-10 dakika haşlayalım.
TIRŞİK
Malzemesi:
1 kg Tırşik yaprağı
1 kase yoğurt
1 kg nohut ile dövme
1 çorba kaşığı tuz4 yemek kaşığı un
Yeterince su
Yapılışı: Tırşik yaprağı ince ince doğranır. Doğranan tırşik yaprağı iyice yıkanır. Bir kase yoğurt çırpılır nohut ve dövme ile yıkanır. Su ısıtıldığında bunlar kazanın içine konur tuz ilave edilir. İyice karıştırılır üzerine un eklenir. Bu yaptığımız yemek pişirilmeden önce bir gün bekletilir. Sonra yemek ocağa konularak iyice kaynatılır. Bunu piştiğini anlayınca yemek ocaktan indirilir ve tabaklara servis yapılır.
YÜZÜK ÇORBASI
Malzemesi :
1 kg kadar un
Yeterince su ve tuz
Nohut ve ekşi
İç harcı için : Yarım kg kuru soğan
250 gr kıyma
Yarım demet maydanoz
Yeterince tuz ve karabiber
Sosu için : 1 su bardağı yağ
Yarım yemek kaşığı salça
4-5 diş sarımsak
Bir miktar kuru nane
Yapılışı: 1 kg un kulak memesi yumuşaklığında hamur yapılır.
İç harcı: Yarım kilo kuru soğan ince ince kıyılır. Kıyılan bu soğanın içine kıyma maydanoz salça tuz ve karabiber ilave edilerek iyice karıştırılır.Önceden hazırlanan hamur küçük pazı haline getirilerek kare kare kesilir. Bu karelerin içine hazırlanan harç konularak hamurun ağzı kapatılır. Bu hamur dinlenmeye bırakılır. Bir miktar nohut haşlanır.Nohut haşlandıktan sonra su ilave edilir ve su kaynatılır. Kaynayan suya hazırlanan hamur konularak su birazda hamur ile kaynatılır. Hamur kaynadıktan sonra bir miktar ekşi ilave edilir.
Sosu : 1 su bardağı yağ yakılarak içerisine sakça sarımsak ve kuru nane eklenir.Hazırlanan bu sos çorbanın üzerine dökülür. Böylece çorba hazır hale gelir.
BAYRAM KÖMBESİ
Malzemeler
Un,yoğurt,süt,Maya,şeker,tahin,Kömbe kokusu,tarçın,Çörek otu,karanfil,yağ
Hazırlanışı
Büyük bir kabın içine un ince elekle elenir.Elenen unun içine şeker ve hazırlanan baharatlar konulup iyice karıştırılır. Daha sonra yoğurt, maya ve yağ ilave edilip ılık sütle yoğrulur.İyice yoğrulan hamurun mayalanması için üzeri kalın bezlerle sıkıca kapatılır.bir gece bekletilen hamurun mayası geldiği zaman ekmek tahtasının üzerine yağlanır. Hamur yumurta büyüklüğünde alınır, yuvarlak şekil verilerek üzerine bastırılır.Şekil verilen hamurun üzerine susam atılır. Kömbeler tepsiye dizilerek fırında pişirilir
SAÇ KÖMBESİ
Malzemesi :
Un, yoğurt
Karbonat, tuz
1 kg kıyma
1 kg kuru soğan
Salça, karabiber
Kırmızı biber
YAPILIŞI
Orta büyüklükte doğranan soğan kıyma, salça, tuz, karabiber ve kırmızı biber ilave edilerek karıştırılır. Ekmek tahtası üzerinde sacın dolusu ince, ince açılan hamur saca yerleştirilir. Aralarına yağ ve yoğurt sürülerek iki veya üç kat yerleştirilen yufkaların üzerine iç döşenir.Üzerine tekrar yağ ve yoğurt sürülerek iki üç kat yerleştirilir. En üste yağ sürüldükten sonra bıçakla baklava dilimi şeklinde kesilir. Üzerine diğer sac kapatılır. Altına odun yakılarak pişirilir.
TOPRAKKALE İLÇE TÜRKÜLERİ
YÖRESEL TÜRKÜLERİMİZ
Kına Türküsü ; KIZ ANASI
Bir kızın gelin olurken ki halini anlatır bu kına türküsü...babasına seslenir "kızın çok mu idi ki beni dışarıya gelin ediyorsun, bir kız(kendisi) sana yük mü idi"... Ardından amcalarına sitem eder; "hiç oğlunuz yok mu idi, burada baba ocağına yakın kalsaydım"
Son dizede; kına yanacağı vakit sağmel (sağdıç) yanına gelip kınayı yaktığı zaman ümidi kesilmiş ve gelin gitmeyi kabullenmiştir artık.
Kız anası kız anası,
Başınbaba kızın çok muyudu
bir kız sana yük müyüdü
kör olası emmilerim
hiç oğlunuz yok muyudu
evimizin önü kavak
dalın kırdım ufak ufak
işte ben de gelin oldum
elim kına yüzüm duvak
da mumlar yanası,
İşte koyup gidiyorum,
Büyük ev ıssız kalası.
Baba gadanı alayım,
Sakalına tel olayım,
Gapında köle olayım,
Verme beni gurbet ele
Baba ekinin bitti mi?
Kardeş ekmeğin arttı mı?
İşte koyup gidiyorum,
El kızı keyfin yetti mi?
Elimi yuduğum arklar,
Belimi verdiğim dutlar,
Onu da göresim gelir,
Yalladığım koca itler.
Yunak yuduğum taşlar,
Gölgelendi koc’ağaçlar,
Şu anama selam söylen,
Gökyüzünde uçan kuşlar
sağmelim geldi duruyor
herhal kına yakıcılar
yeni umudum kesildi
herhal beni vericiler
DUT AĞACI TÜRKÜSÜ
Dud ağacı dut verir
Yaprağını gıt verir
Ergen oğlan büyük gız
Sarıldıkca dat verir
Şu yanna dönder beni
Bu yanna dönder beni
Sağ yanımda yarem var
Yarıme gönder beni
Tut koyunun yünlüsün
Debüğnürse büğnüsün
Ser güzelin eyisin
Alnı da çifte benlisin
Şu yanna dönder beni
Bu yanna dönder beni
Sağ yanımda yarem var
Yarıme gönder beni
Şu dere derin dere
Kölgesi serin dere
Gızlara duzak kurdum
Korkarım gelin gele
Şu yanna dönder beni
Bu yanna dönder beni
Sağ yanımda yarem var
Yarıme gönder beni
AVŞAR BEĞLERİNDE GÖRDÜM" TÜRKÜ SÖZÜ
Avşar beğlerinde gördüm bir güzel
Guzan arasına çekmiş göçünü
Nasıl medheyleyim böyle gözeli
Sırmaynan garışdırmış saçını
Her sabah sabah da gendini öger
Altın saç bağı da topuğun döger
Sade gaşıynan girpiği değer
Acem ölkesinin tahtın tacını
Mis gohuyor zülüfünün ucundan
Öpeyidim al yanağın purcundan
Eğlenip galdıgım senin yüzünden
Üç beş sene bekleyelim Hacını
Garaca Oğlan der de eğlendim galdım
Muhabbet neyimiş yenice bildim
Kimse dehletmesin miriden aldım
Üç beş sene güzellerin pacını
HAVAYI DA DELİ GÖNLÜM TÜRKÜSÜ
Havayı da deli gönlüm havayı aman havayı
Alıc’ guşlar yüksek yapar yuvayı
Gaterlemiş Türkmen gızı davayı
Çekip gider bir gözleri sürmelim
Niçin düştüm şu gözelin ardına aman ardına
Kendi göçsün biz gonalım yurduna
Yıkılası garlı dağın ardına
Aşıp gider bir gözleri sürmelim
Ayağına geymiş da gırmızı yemeni aman yemeni
Gel dostum galdıralım aradakı gümanı
Ağ topuk üstünde da sandal tümanı
Döküp gider bir gözleri sürmelim
MENEVŞE BULDUM DEREDE
Menevşe buldum derede
Sordum evleri nerede
Üç beş güzel bir arada
Dilber dilber canım dilber
Canımın yaylası dilber
Gönlümün eğlesi dilber
Gara çanağın yaprağı
Dibinden aldım toprağı
Dilber güzeller aplağı
Dilber dilber canım dilber
Canımın yaylası dilber
Gönlümün eğlesi dilber
"DOSTUMUN KOYNUNDA" TÜRKÜ SÖZÜ
Dostumun koynunda bir çiçek bitmiş
Cennet kokuları vardır alana
Lalesi sümbülü hep bile bitmiş
Görünce aklımı verdim talana
İkrar verdin ikrarını yemezsin
Ben seninim sen benimsin demezsin
Kız koynundan bir bergüzar vermezsin
Uzak yoldan seni deyip gelene
İkrar ver ki ben yanına geleyim
El bağlayıp divanına durayım
Söyle nazlım suçum nedir bileyim
Sen inanma elden gelen yalana
Karac'oğlan der de sevdan başımda
Nazlı nazlı sallan gel dur karşımda
Gündüz hayalimde gece düşümde
Kız ne dersin şu derdinden ölen
